Wat is sensorisch speelgoed?

Sensorisch speelgoed, ook wel zintuiglijk speelgoed genoemd, is speciaal ontworpen om de zintuigen van kinderen te stimuleren. Het helpt kinderen om prikkels waar te nemen, te begrijpen en te verwerken. Door te spelen met sensorisch speelgoed leren kinderen niet alleen over hun omgeving, maar ook over zichzelf. Dit type speelgoed richt zich op het stimuleren van zien, horen, voelen, ruiken en proeven, en draagt bij aan zowel de motorische als cognitieve ontwikkeling.

Sensorisch speelgoed wordt vaak gebruikt bij jonge kinderen, maar ook bij kinderen met autisme, ADHD of sensorische verwerkingsproblemen. Het kan helpen bij het reguleren van emoties, het verbeteren van concentratie en het bevorderen van rust.

Waarom is sensorisch speelgoed belangrijk?

In de eerste levensjaren leren kinderen vooral door ervaren en ontdekken. Sensorisch speelgoed speelt daarbij een cruciale rol. Door verschillende texturen, kleuren, geluiden en bewegingen worden de hersenen gestimuleerd om verbindingen te maken.

Belangrijke voordelen van sensorisch speelgoed

1. Ontwikkeling van de zintuigen – Kinderen leren om onderscheid te maken tussen vormen, geluiden, geuren en structuren.
2. Bevordering van fijne en grove motoriek – Spelen met zand, water of knijpballen versterkt de handspieren en verbetert de coördinatie.
3. Concentratie en focus – Kinderen met prikkelverwerkingsproblemen kunnen rust en focus vinden door repetitieve bewegingen, zoals kneden of rollen.
4. Creativiteit en verbeelding – Sensorisch speelgoed moedigt fantasierijk spel aan, omdat het vaak open-ended is, zonder vaste regels of doelen.
5. Emotionele regulatie – Door sensorisch spel leren kinderen omgaan met spanning, stress en frustratie.

Voor wie is dit soort speelgoed geschikt?

Sensorisch speelgoed is geschikt voor baby’s, peuters, kleuters en oudere kinderen. Elk ontwikkelingsstadium heeft zijn eigen behoeften en geschikte vormen van stimulatie.

• Baby’s (0-1 jaar) – Zachte rammelaars, bijtringen, speelkleedjes met verschillende texturen en kleuren.
• Peuters (1-3 jaar) – Stapelbekers, water- en zandtafels, knisperboekjes, voelballen.
• Kleuters (3-6 jaar) – Kinetic sand, slijm, sensorische bakken, kralen en bouwmaterialen.
• Kinderen met speciale behoeften – Stressballen, fidget toys, lichtgevende speelgoed en vibrerende speeltjes kunnen helpen bij het reguleren van zintuiglijke prikkels.

Voorbeelden

Er bestaat een breed scala aan sensorisch speelgoed. Hieronder enkele populaire categorieën met voorbeelden:

1. Tactiel speelgoed (gevoel)

Tactiel speelgoed richt zich op de zin van aanraking. Denk aan speelgoed met verschillende texturen of materialen.

• Speelzand of kinetisch zand
• Slijm, putty en klei
• Fidget toys zoals squishies, pop it’s en stressballen
• Voelzakjes gevuld met rijst, knopen of gelballetjes

2. Auditief speelgoed (gehoor)

Auditief speelgoed stimuleert het luisteren en herkennen van geluiden.

• Muziekinstrumenten zoals tamboerijnen, xylofoons of maracas
• Geluidsboekjes
• Rammelaars en belletjes

3. Visueel speelgoed (zien)

Visueel speelgoed trekt de aandacht door kleur, licht en beweging.

• Lichtgevende ballen of lampjes
• Sensorische flessen met glitter of olie
• Mobielen met contrasterende kleuren

4. Proprioceptief speelgoed (beweging en druk)

Dit speelgoed helpt kinderen om hun eigen lichaam en spierkracht te leren kennen.

• Springballen en wipplanken
• Zware dekens of verzwaarde knuffels
• Klim- en balanceerspeelgoed

5. Vestibulair speelgoed (evenwicht)

Speelgoed dat helpt bij het evenwichtsgevoel en lichaamsbewustzijn.

• Schommels
• Loopfietsen
• Draaistoelen of balanskussens

Bekende merken

Er zijn verschillende merken die gespecialiseerd zijn in hoogwaardig sensorisch speelgoed dat zowel educatief als veilig is. Enkele bekende namen zijn:

1. Playgro

Playgro maakt kleurrijk en duurzaam speelgoed dat vooral gericht is op baby’s en peuters. De producten stimuleren tastzin, gehoor en zicht.

2. Fat Brain Toys

Dit merk staat bekend om zijn innovatieve en leerzame ontwerpen. Speelgoed zoals “Dimpl” en “Squigz” zijn favorieten bij ouders en therapeuten vanwege hun eenvoud en sensorische waarde.

3. Gonge

Gonge ontwikkelt motorisch en sensorisch speelgoed voor scholen en therapiecentra. Denk aan balansstenen, wiebelkussens en loopbanen.

4. TickiT

TickiT biedt een breed assortiment aan open-ended speelgoed, waaronder gekleurde lichtpanelen, spiegelblokken en voelmaterialen.

5. Melissa & Doug

Een klassiek merk dat houten speelgoed combineert met sensorische elementen zoals geluiden, texturen en vormen.

Tips voor het kiezen

Het juiste sensorisch speelgoed kiezen hangt af van de leeftijd, ontwikkelingsfase en interesse van het kind. Hier zijn enkele tips:

1. Kijk naar de zintuigen die je wilt stimuleren. Wil je de tastzin ontwikkelen of juist het gehoor?
2. Let op veiligheid. Vermijd kleine onderdelen bij jonge kinderen en kies voor niet-giftige materialen.
3. Kies duurzaam speelgoed. Houten of siliconen producten gaan langer mee en zijn milieuvriendelijker.
4. Varieer in soorten prikkels. Wissel auditief, visueel en tactiel speelgoed af voor een evenwichtige stimulatie.
5. Observeer het kind. Sommige kinderen vinden bepaalde texturen onprettig; volg hun reacties en pas het spel aan.

Sensorisch spel in het dagelijks leven

Sensorisch spel hoeft niet duur of ingewikkeld te zijn. Vaak kun je met huis-, tuin- en keukenspullen eenvoudig zintuiglijk spel creëren. Denk aan:

• Een bak met rijst of pasta waarin kinderen kunnen graven
• Water met ijsblokjes en speelgoedfiguren
• Een geurspel met kruiden of fruit
• Zelfgemaakte voelzakjes met textiel of zand

Dergelijke activiteiten zijn niet alleen leuk, maar ook leerzaam. Ze stimuleren nieuwsgierigheid, probleemoplossend vermogen en sociale interactie.

Kopen

Sensorisch speelgoed is veel meer dan alleen leuk speelgoed. Het is een krachtig hulpmiddel om kinderen te helpen hun zintuigen te ontdekken, emoties te reguleren en motorische vaardigheden te ontwikkelen. Of het nu gaat om een baby die een rammelaar ontdekt, of een kind met speciale behoeften dat rust vindt in een fidget toy – sensorisch speelgoed maakt een groot verschil in groei en welzijn.

Door bewust te kiezen voor kwalitatief sensorisch speelgoed geef je kinderen de mogelijkheid om spelenderwijs te leren en zichzelf te ontwikkelen.